از جمله تکالیف متقابل زن و مرد در زندگی مشترک ناظر به تمکین و پرداخت نفقه است.

بر اساس قانون، مرد وظیفه دارد که به همسر خود نفقه بپردازد، عدم پرداخت نفقه به زن سبب اعمال ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه خواهد شد. اما سوالی که ممکن است مطرح شود آن است که مرد از چه زمانی باید به همسر خود نفقه دهد؟ بر اساس قانون مدنی، همین که عقد ازدواج به طور صحیح واقع شد، حقوق و تکالیف زوجین قابل اجرا است؛ با این حال در مواردی ممکن است که حق دریافت نفقه توسط زن از بین برود. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی زمان تعلق نفقه به زن می‌پردازیم.

نفقه زن چیست؟

قانون مدنی، تکلیف پرداخت نفقه زن را بر عهده شوهر قرار داده است. بر اساس ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی، در عقد دائم نفقه زن بر عهده شوهر است. اما در پاسخ به این سوال که نفقه زن شامل چه چیزهایی می‌شود ، قانون‌گذار در ماده ۱۱۰۷ تعیین تکلیف کرده و مصادیقی از نفقه زن را مطرح کرده است. بر اساس این ماده، نفقه زوجه شامل تمام نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، نان، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی دانسته شده است. نفقه زن منحصر به این مصادیق نیست، بلکه کلیه نیازهای متعارف او را می‌توان جزء موارد پرداخت نفقه به زن محسوب کرد.

زمان تعلق نفقه به زن

بنا به ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی، همین که عقد نکاح به طور صحت واقع شد، رابطه زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار می شود. بنابراین ، می‌توان گفت که به محض اینکه عقد نکاح بسته شد، زن استحقاق دریافت نفقه را دارد و به وی نفقه تعلق می‌گیرد. البته، لازم به ذکر است که بر اساس قانون مدنی، از جمله شرایط پرداخت نفقه به زن، تمکین از سوی زن است و در صورتی‌که زن بدون دلیل موجه از تمکین خودداری کند، مرد الزامی به پرداخت نفقه به وی نخواهد داشت. بنابراین، در صورتی به زن نفقه تعلق می‌گیرد که از شوهر خود تمکین کند. اگر هم هنوز به خانه مشترک نرفته‌اند، زن بایستی آمادگی خود برای شروع زندگی مشترک را به همسرش اعلام کرده باشد. در غیر این صورت، به دلیل اینکه تمکین صورت نگرفته است، زن حق نفقه ندارد. اگر زن در دوران عقد تمایل به استفاده از حق حبس در نکاح داشته باشد هم کماکان حق نفقه خواهد داشت. به بیان دیگر، بر اساس قانون مدنی، زن تا زمانی که مهریه‌اش را به صورت کامل دریافت نکرده باشد، می‌تواند از تمکین در مقابل شوهر خودداری کند و این امتناع، سبب از بین رفتن حق نفقه زن نخواهد شد.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر به چه زنانی نفقه تعلق نمی‌گیرد؟ را مطالعه کنید.